بخش گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، اراک، ایران
چکیده
نماتدهای ریشه گرهی (Meloidogyne spp.) از عوامل مهم بیمارگر خاکزی هستند که به دلیل دامنه میزبانی وسیع (بسته به میزان جمعیت و درجه حساسیت میزبان) می‌توانند در اکثر مزارع و باغ‌ها ایجاد خسارت اقتصادی نمایند. انار یکی از گیاهان بسیار حساس نسبت به گونه‌های مختلف این نماتد می‌باشد که علائم خسارت آن بر روی اندام‌های هوایی به‌صورت کاهش رشد، ضعف عمومی، زردی برگ‌ها، ریزش برگ‌های فوقانی و خشک شدن تدریجی سرشاخه‌ها، در ریشه به‌صورت غده‌ای شدن ریشه ظاهر شده و موجبات زوال یا مرگ تدریجی درختان را فراهم می‌آورد. رعایت اصول بهداشتی به منظور جلوگیری از ورود عامل بیماری به باغ، اطمینان از عدم آلودگی زمین برای احداث باغ‌های جدید، مراقبت دائمی از باغ‌های سالم با آزمایش سالیانه خاک و ریشه، احداث نهالستان در مناطق سالم و ضدعفونی خاک نهالستان قبل از تولید نهال، دقت در تهیه نهال سالم و استفاده از سیستم آبیاری قطره‌ای به‌منظور جلوگیری از گسترش نماتد توصیه شده است. برای کنترل آن شخم سالیانه باغ‌های آلوده، حذف علف‌های هرز میزبان نماتد، آفتابدهی خاک قبل از کشت به‌منظور حذف عوامل بیماریزا از خاک، کوددهی به موقع و بالا بردن میزان مواد آلی خاک به‌منظور تقویت درختان و آبیاری به موقع جهت جلوگیری از تنش خشکی به درخت توصیه شده است.
)