بررسی خواص ضد قارچی اسانس پوست میوه انار رقم شیشه کب انار و شناسایی ترکیبات شیمیایی آن

انار از مهمترین محصولات صادراتی ایران می‌باشد که پژوهشهای متعددی در مورد خواص آنتی‌اکسیدانی، ضدسرطانی، ضد قارچی و ضدمیکروبی ترکیبات انار انجام شده است. هدف از این مطالعه شناسایی ترکیبات تشکیل‌دهنده اسانس پوست میوه رقم شیشه کب انار و بررسی تأثیر اسانس و ترکیبات اصلی بازدارنده آن بر روی رشد میسلیومی، اسپورزایی و جوانه‌زنی اسپورهای قارچ Fusarium culmorum می‌باشد. پوست میوه رقم شیشه کب انار از منطقه فردوس استان خراسان جنوبی جمع‌آوری و پس از خشک‌کردن در سایه، اسانس گیری به روش تقطیر با آب به کمک دستگاه کلونجر انجام شد و ترکیبات اصلی آن با استفاده از کروماتوگرافی گازی - طیف‌سنجی جرمی شناسایی شدند. ترکیبات اصلی شناسایی‌شده اسانس شامل هگزادکانوئیک اسید (4/39 درصد)، هگزادکان (9/24 درصد)، کاریوفیلن (5/7 درصد)، اکتادکان (8/6 درصد)، فارنسن (3/2 درصد)، نونادکان (1/2 درصد)، تترادکانول (3/1 درصد)، و لینولئیک اسید (5/1 درصد) می‌باشند. ترکیبات کاریوفیلن، هگزادکان، هگزادکانوئیک اسید و لینولئیک اسید دارای اثرات ضد قارچی علیه F. culmorum هستند. نتایج این پژوهش نشان داد که اسپورزایی و جوانه‌زنی اسپورهای F. culmorum به‌طور کامل توسط اسانس و هگزادکانوئیک اسید مهار شد. همچنین حداقل غلظت مهارکنندگی به دست آمده برای هگزادکانوئیک اسید (ppm 650) به‌طور قابل‌توجهی پایین‌تر از مقادیر به‌دست‌آمده برای کل اسانس (ppm 1723) و قارچ‌کش‌های پروپیکونازول (ppm 1300) و سایپروکونازول + کاربندازیم (ppm 800) علیه F. culmorum بود. یافته‌های این پژوهش نشان داد که امکان استفاده از ترکیب هگزادکانوئیک اسید در مقایسه با قارچ‌کش‌های پروپیکونازول و سایپروکونازول + کاربندازیم برای کنترل بیماری‌های ناشی از F. culmorum وجود دارد.